Bastığın yerleri toprak diyerek geçme, tanı!
Başarılarla dolu koca bir ömür ne kadar kısa yazılır bilmiyorum ama başarı tek ve tesadüf değil. Tüm hayatına nice başarıları sığdırmış, çok iyi eğitimli ve gerçekten yetenekli bir Türk. Birazdan okuyacağınız yazımda, Cevat Çobanlı’yı anlatmaya kelimeler ve sıfatlar yetmiyor… O yüzden yazmak zor.
Google’da, Vikipedia’da ismini arattığınızda hakkında yüzlerce yazı, biografi çıkan adam…
Ansiklopedilere konu olmuş kişi…
Büyük kahraman…
Başarılarla dolu bir askerlik hayatı…
Büyük Türk…
Gururumuz…
Cevat Çobanlı, anne tarafından büyük dedemiz olur. 18 Mart Çanakkale Zaferi’nde Atatürk kara tarafını yönetir ve korurken, Cevat Paşa da deniz tarafını yöneten komutandır.
Osmanlı döneminde, Başkumandan Enver Paşa’nın yardımcısı olan Alman komutanın hemen altında görev almış 2 rütbeli büyük askerden biri… (Esat Paşa, Cevat Paşa.) Daha sonra, Kurtuluş Savaşı süresince her daim Atatürk ile hareket etmiş, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasında büyük emeği geçmiş asker…
Çanakkale Boğazı’nda Fransızlara ait ele geçirilen ve elde kalan son mayınları büyük bir deha ve strateji ile demir bir tel üzerinde sallanarak, denize tek bir hatboyu döşeten… Inflexible, Irresistable, Ocean isimli yabancı gemilerin işgalini engelleyip onları 10 dakika içinde denize gömen kahraman.
18 MART KAHRAMANI OLMA HİKAYESİ
Canakkaleharbi.com’da Cevat Çobanlı biyografisinin bir bölümünde Paşa’nın Çanakkale kahramanı oluşu şu cümlelerle anlatılmaktadır:
“Cevat Çobanlı, 10 Ağustos 1914’te Çanakkale Boğazı Müstahkem Mevki Komutanlığı’na atandı. 29 Kasım 1914’te Tümgeneralliğe terfi etti. Boğazdaki tahkimatı elindeki kısıtlı imkânlara rağmen oldukça güçlendirdi. Tabyaları elden geçirip mevcut bataryalara yenilerini ekleyerek tüm istihkâmı muharebeye hazır hale getirdi. Atıl kalan tahkimatı da değerlendirdi ve her türlü vasıtadan faydalanılmasını sağladı. Hazırladığı plan ve yaptığı düzenlemelerle son derece dayanıklı bir savunma sistemi oluşturdu. 1915 yılı başlarında gerçekleşen Çanakkale Boğaz Muharebeleri’ni yönetti. O sırada 19. Tümen Komutanı olan Yarbay Mustafa Kemal Bey (Atatürk) ile birlikte gözlem ve çalışmalarda bulundu.
Nusret Mayın Gemisi’ne verdiği “7-8 Mart 1915 gecesi 26 adet mayını kıyıya paralel şekilde düşman donanmasının manevra bölgesi ve tabya ile bataryalarımızın kör noktası olan Erenköy Koyu’na dökmek” şeklindeki emriyle savaşın gidişatını değiştirdi. 18 Mart 1915’te Müttefik Donanması’nın dönemin yenilmez armadası olan güçlü filosuyla ve büyük bir özgüvenle gerçekleştirdiği kati taarruzu püskürterek onları ağır bir bozguna uğrattı ve İtilaf güçlerine İstanbul’a giden yolu kapattı. Bu başarısından ötürü “18 Mart Kahramanı” unvanıyla anılmaya başladı. Cevat Paşa, boğazı mağlup ve perişan halde terk etmekte olan düşman donanmasını seyrederken düşüncelerini “Gittiler… Geçemediler… Geçemeyecekler…” şeklindeki sözüyle belirtmiştir.
ZAFERDEN SONRA
Rehavete kapılmadı ve olası bir diğer taarruzu karşılamaya yönelik hazırlıklara ve tamir işlerine devam etti. İlerleyen günlerde düşmanın karadan bir harekâta kalkışabileceği öngörüsüyle savunma planları hazırladı. Sonrasında 9 Ekim 1915’te Seddülbahir’deki 14. Kolordu Komutanlığı’na atandı ve bu göreviyle Çanakkale Kara Muharebeleri’ne katıldı. 6’ncı ve 14’üncü Kolordulardan oluşan Güney Grubu Komutanlığı da kendisine verildi. Müttefiklerin yine ağır bir yenilgi sonucu Gelibolu yarımadasını tahliyesi sonrasında Cevat Paşa, 11 Ocak 1916’da Çanakkale Grubu Komutanı oldu.
Müttefik Kuvvetler, donanmayla gerçekleştirdikleri harekâtın Cevat Paşa komutasındaki Türk tarafının güçlü direnişi karşısında başarısız sonuçlanması yüzünden Çanakkale Cephesi’nde kara muharebeleri odaklı yeni bir müşterek harekât yoluna başvurmak zorunda kalmışlardı. Fakat bu girişim de onlar için yenilgiyle sonuçlandı.”
RÜTBELER, YABANCI DİLLER
2 kere Paşa ünvanı alan, 3 kere Genelkurmay Başkanlığı yapan, Orgeneralliğe kadar yükselmiş, Askeri Şura üyeliği yapmış, Atatürk’ün tüm savaşlarda silah arkadaşı olan komutan.
Galatasaray Lisesi, Harp Okulu, Harp Akademisi mezunu (1.likle bitirmiş). İyi derecede Fransızca ve Almanca konuştuğu için yurt dışında çeşitli komisyonlarda görevlendirilen başarılı bir asker. 1924’te milletvekilliği yapmış.
ASKERLİĞE OLAN İLGİ BABADAN GELİYOR…
Babası da Osmanlı döneminde başarılı bir asker, Genelkurmay Başkanı, Maraşel olan Mehmet Şakir Paşa’dır.
KATILDIĞI SAVAŞLAR
Trablusgarp Savaşı, Balkan Savaşları,
1. Dünya Savaşı ve Kurtuluş Savaşı.
ANITKABİR’İN YANINDAKİ DEVLET MEZARLIĞI…
Ve tabii ki bir ömre sığdırdığı onlarca madalya, nişan, kırmızı şeritli İstiklal Madalyası ve başarıları ile gurur duyduğumuz dedemiz, Atatürk ile aynı yıl vefat eden, Ankara’da Anıtkabir’in yanındaki Devlet Mezarlığı’nda yatan Büyük Komutan.
29 EKİM 1915 TARİHLİ TASVİR-İ EFKAR GAZETESİ
Gazetede solda büyük dedemiz deniz tarafı komutanı CEVAT PAŞA, sağda kara tarafı komutanı ATATÜRK bulunmaktadır. Onlar ÇANAKKALE ZAFERİNİN BAŞ KUMANDANI VE KAHRAMANLARIDIR. 29 Ekim 1915 tarihli, 100 küsür yıllık bu gazete kupürü, büyük tarihçi Sinan Meydan’ın sosyal medya hesabında ÇANAKKALE GEÇİLMEZ isimli yayınında kullanılmıştır. Büyük dedemizin yer aldığı, zafer kahramanlıklarını anlatan bu gazete kupürü bizim için çok değerlidir.
Velhasılıkelam; başta Atatürk olmak üzere, Çanakkale Zaferi’nde savaşmış tüm şehitlerimizin ruhu şad olsun. Hepsini saygıyla ve rahmetle anıyoruz.
Türkiye Cumhuriyet’ini kuran asilzadeler…
İmza
Bir paşa torunu olmaktan gurur duyan…
Üstelik 18 Mart Kahramanı olmuş bir paşanın torunu olmayı zikretmekten onur duyan…
Hatice Çobanlı Öztek kızı, Tuba Öztek Çakıroğlu
18 Mart 2023