Hayır, her hareketli çocuk DEHB (Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu) tanısı almaz. Çocukların özellikle erken yaşlarda (3–6 yaş arası) enerjik ve hareketli olmaları gelişimsel olarak normaldir. DEHB tanısı, yalnızca çocuğun davranışlarının yaşına, gelişim düzeyine göre aşırı ve işlevselliğini bozan bir boyutta olması durumunda konur.
🧠 DEHB TİPLERİ
DSM-5’e göre DEHB, üç farklı alt tipe ayrılır:
1. Dikkat Eksikliği Baskın Tip (DEBT)
• Sessiz, içine kapanık, hayalperest olabilir.
• Unutkanlık, dikkatini sürdürememe, talimatları takip edememe belirgindir.
• Genellikle kız çocuklarında daha sık görülür.
• Hiperaktivite veya dürtüsellik ön planda değildir. Örnek davranışlar:
“Dersi dinlemiyor gibi, dalıp gidiyor.”
“Eşyalarını hep unutuyor.”
“Çok yavaş, bir ödevi saatlerce bitiremiyor.”
⸻
2. Hiperaktivite-Dürtüsellik Baskın Tip
• Aşırı hareketlidir.
• Sırasını bekleyemez, söz keser, aceleci davranışlar sergiler.
• Tehlikeli hareketlere yatkındır.
Örnek davranışlar:
“Sürekli hareket ediyor, oturmuyor.”
“Düşünmeden hareket ediyor, başını belaya sokuyor.”
“Her konuşmaya karışıyor.”
⸻
3. Bileşik Tip (Dikkat Eksikliği + Hiperaktivite/Dürtüsellik)
• Hem dikkat eksikliği hem hiperaktivite-dürtüsellik belirgin şekilde görülür.
• En sık rastlanan alt tiptir.
⸻
💡 DEHB Tanısı İçin Neye Bakılır?
DEHB tanısı için şu faktörler değerlendirilir:
• Aile, öğretmen ve uzman gözlemleri
• Klinik görüşmeler
• Davranış ölçekleri (ör. Conners, TOVA)
• Semptomların en az iki ortamda (ev, okul vs.) gözlemlenmesi
• Gelişimsel düzeye göre davranışların aykırı olup olmadığı